حضانت چیست ؟

در لغت، پرورش و نگهداری از کودک معنا می‌گیرد. در واقع حضانت نگهداری جسمی و مواظبت بدنی از طفل است. زمانی که پدر و مادر با یک دیگر زندگی می کنند حضانت فرزند با هردو آن ها می باشد همچنین باید توجه داشت که مستند به ماده 1168 قانون مدنی، نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.

سن حضانت پیش از طلاق (قبل از جدایی)

حضانت تا سن بلوغ باقی است و پس از آن فرزند از سن حضانت خارج می شود و تصمیم اینکه با مادر یا پدر زندگی کند به انتخاب خودش خواهد بود. زیرا ماده 1169 قانون مدنی از حضانت طفل سخن گفته است در صورتی که بعد از رسیدن به سن بلوغ او دیگر طفل محسوب نمی شود. سن بلوغ برای دختران ۹ سالگی و برای پسران ۱۵ سالگی می باشد.

سن حضانت پس از افتراق (جدایی)

مستند به ماده 1169 قانون مدنی برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است. مستند به ماده مذکور، برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است. همچنین بعد از هفت سالگی درصورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد.

سلب حضانت از پدر یا مادر

با وحدت ملاک از ماده 1170 قانون مدنی یکی از مواردی که باعث خواهد شد تا حضانت فرزند از پدر سلب شود ابتلای پدر به جنون می باشد.

ابتلا به جنون از شرایط سلب حضانت از مادر نیز می شود ضمنا مستند به ماده 1170 قانون مدنی ازدواج مجدد باعث خواهد شد تا حق حضانت با پدر باشد.

همچنین زمانی که در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضائی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.
موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:
اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار.
اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء.
ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی.
سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری و قاچاق.
تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.

ازدواج مجدد مادر و سلب حضانت

همانطور که در فوق نیز گفته شد اگر مادر در مدتی که حضانت طفل با او است مبتلا به جنون شود یا با دیگری شوهر کند حق حضانت با پدر خواهد بود.

توافق راجع به واگذاری حضانت

حضانت یک حق غیرمالی است اما پدر و مادر می توانند با مصالحه حضانت را به طرف دیگر واگذار کند و البته باید توجه داشته باشید این حضانت تنها بین پدر و مادر است و نمی توان با توافق حضانت را به شخص ثالثی واگذار کنند.

نکته: در صورت توافق راجعبه حضانت، اگر موارد سلب حضانت که در فوق اشاره شد ایجاد شود، حضانت سلب خواهد شد.

محروم شدن از ملاقات فرزند بر خلاف توافقات

مطابق ماده 41 قانون حمایت از خانواده، هرگاه دادگاه تشخیص دهد توافقات راجع به ملاقات، حضانت، نگهداری و سایر امور مربوط به طفل برخلاف مصلحت او است یا در صورتی که مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند ویا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص ذی ‌ حق شود، می‌تواند در خصوص اموری از قبیل واگذاری امر حضانت به دیگری یا تعیین شخص ناظر با پیش‌بینی حدود نظارت وی با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ کند